همه چیز درباره یکی از جاذبههای گردشگری ایران بنام تومولوس
تومولوس چیست؟ تومولوس یا همان گورپشته بصورت تپه ای خاکی یا سنگی هستند که یکی سازه های تاریخی و باستانی ایران محسوب میشوند، در گذشته از تومولوس ها برای مقاصد مختلفی استفاد میشود که یکی از مهم ترین آنها دفن کردن مردگان میباشد. این تپهها معمولاً از خاک، سنگ یا ترکیبی از هر دو ساخته شدهاند و در اندازهها و اشکال مختلف یافت میشوند.
لازم بذکر است که این تپه ها تنها مختص به کشور ایران نیست و در سراسر جهان نیز یافت میشود، این تپه ها بر روی یک گورستان ساخته میشدند، که هر کدام ویژگی ها و حتی شکل منحصر خود را داشته اند، که در ادامه با آنها بیشتر آشنا میشویم.
نشانه دفینه در تومولوسها
از گذشته تا به امروز این عقیده و تصور در بین افراد وجود دارد که در داخل تومولوس ها دفینههایی از طلا یا حتی اشیا و جواهرات ارزشمند وجود دارد. که البته نمیتوان گفت که این تصور کاملا اشتباه است، بله این تصور تا حدودی میتواند درست باشد، چرا که بارها مشاهده شده که افراد اشیاء قیمتی در داخل همین تومولوس ها یافته اند، همانگونه که در بالا نیز به آن اشاره شد تومولوسها یا گورپشتهها، نوعی از سازههای تاریخی هستند که در طول تاریخ برای مقاصد مختلف زیادی مانند دفن مردگان استفاده میشد.
حال باید گفت که نوع دفینه موجود در تومولوسها هر نوعی که باشد بستگی به فرهنگ، دوره تاریخی و موقعیت جغرافیایی هر کد ام از این تومولوس ها دارد. بطور کلی در تومولوس ها حتی ممکن است اشیا شخصی یافت شود اشیایی چون زیورآلات، سلاحها، ظروف سفالی و حتی مواد غذایی پیدا شود.
لازم بذکر است شما نباید بدون داشتن مجوز قانونی آثار باستانی را دستکاری کنید بدین معن که تومولوس ها نیز نوعی آثار باستانی محسوب میشوند،بنابراین تخریب آثار باستانی و آسیب رساندن به میراث فرهنگی عواقب قانونی خود را دارد و جرم محسوب میشود.
مطلب پیشنهادی: بررسی علائم و قوانین دفینه یابی
نحوه ساخت مقبره های تومولوس در گنج یابی
حال اگر شما نیز کنجکاوید که روش ساخت تومولوس ها به صورت بوده است، میتوانیم بطور مختصر و مفید بگوییم که: این مقبره ها برای قرار دادن مردگان ساخته میشد، افراد در گذشته با حفر کردن گودال هایی در دل خاک اتاقک هایی میساختند.
گودال های عمیقی در خاک اصلی حفر می شود که در این گودال ها اتاق های دفن درختان ساخته می شود و سپس این محفظه درخت از بیرون با سنگ های قلوه سنگ پر شده است .
بعد از قرار دادن مردگان در اتاق دفن درختان و قرار دادن هدایای مرده ، سقف آن ها پوشانده شده و توده بزرگی از سنگ ها روی سقف قرار گرفته است . در نتیجه توده با جمع شدن خاک روی آن شکل گرفته هست .
عنصر ساختمانی که از تومول ها جستجو می شود اتاق است . به همین دلیل ، اتاق هایی که برای دفن در تومول ها می سازند ، از ویژگی های معماری برخوردار هستند . آن ها دارای ساختارهای ساده ای نیستند .
این زیرزمین ها را توسط معماران آن زمان و با توجه به همه بلایای طبیعی می سازند . انواع و اقسام محاسبات در ساخت آن انجام می گردد . به این بنا های قبر ، هرم آناتولی هم می گویند . آن ها بیشتر توسط پادشاهان ، شاهزادگان یا آقایان محلی و غیره استفاده می شود .
این ها جزو اموال اشراف و اقوام آنها در آن زمان بودند . حفاری یک توده بسیار پیچیده است که صرفا با یک گودال ساده به سمت مرکز انجام می شود . زیرا غالباً حجره های سنگی یا چوبی یا سارکوفاژ ها در داخل تومول ها وجود دارد .
قبل از اقدام به خرید هر نوع دستگاه گنج یاب و طلایابی پیشنهاد میکنیم از صفحه مرتبط » خرید فلزیاب « ما در سایت و نمایندگی معتبر گلد اسمیت دیدن کنید.
تفاوت تومولوس با تپه
تومولوس یک تپه مصنوعی است که با اهداف خاصی مپل دفن مردگان و یا نگهداری اشیا قیمتی ساخته میشد، برخی از افراد تپه ها را با تومولوی ها اشتباه میگیرند، در صورتی که هر تپه تومولوس نیست زیرا نحوه ایجاد هر تپه به دلایل مختلفی مانند فرسایش خاک یا تجمع رسوبات میباشد..
سربار تومولوس چیست؟
به لایه ی بالای خاک یا سنگ روی تومولوس “سربار تومولوس” گفته میشود، که از آن به منظور پوشاندن و محافظت از محتوای داخل هر تومولوس استفاده میشد، سربار معمولاً از خاک و سنگهای محلی تشکیل شده است و ممکن است حاوی آثار باستانی باشد.
نشانه های تومولوس و تشخیص آن
برخی افراد تپه را با تومولوس اشتباه میگیرند، یا حتی برعکس، بنابراین در اینجا ما قصد داریم به نشانه های تومولوس ها بپردازیم:
- شکل ظاهری: تومولوسها معمولاً شکل مدور یا بیضی دارند و از اطراف منطقه مسطحی که در آن واقع شدهاند، برجستهتر هستند.
- اندازه: اندازه تومولوسها بسیار متفاوت است و از چند متر تا چند ده متر متغیر است.
- مواد تشکیلدهنده: تومولوسها معمولاً از خاک، سنگ، یا ترکیبی از هر دو ساخته شدهاند.
- وجود سنگچین: بسیاری از تومولوسها دارای سنگچین در اطراف یا داخل خود هستند.
- وجود آثار باستانی: در اطراف یا داخل تومولوسها ممکن است آثار باستانی مانند سفال، ابزار سنگی، یا بقایای اسکلت یافت شود.
تومولوس از جنس خاک یا ستگ و یا حتی ترکیبی از این دو است که معمولاً شکل ظاهری آنها بصورت اشکال متفاوت مدور یا حتی بیضی شکل و برجسته در یک مکان مسطح ساخته میشدند. اندازه هر تومولوس با دیگری متفاوت است، که میتواند چند متر 5، 10،15 متر و… نیز باشد.
اغلی مشاهده میشود که در اطراف یا حتی داخل هر تومولوس آثار باستانی چون هنرهای دستی آن دوره مثل سفال، ابزارهای سنگی میباشد، بعضا در داخل تولوس ها بقایای اسکلات ها نیز یافت شده است.
نمادهای تومولوس در گنجیابی
اگر بخواهیم از اهمیت نمادها در تومولوسها بگوییم، در فرهنگ باستانی و تاریخی سراسر جهان خصوصا کشور ایران که یک کشور کهن و باستانی است؛ نماد ها بسیار مورد اهمیت میشباشد، هر نماد ممکن است رمز و رازهای زیادی در دل خود جای کرده باشد، نمادها و علائم باستانی معنا و مفهوم زیادی چون ذهبی، اجتماعی یا حتی شخصی دارند. حال اینکه نمادهای موجود در هر تومولوس میتواند نشان دهنده موقعیت آن مقبره، نوع فرد مدفون شده و یا وجود اشیاء ارزشمند باشد.
نمادها و نشانه هایی که میتوانند ما را از وجود گنج قرار گرفته شده در تومولوس ها باخبر کنند عبارتند از:
- نمادهای باستانی: در برخی فرهنگها افراد از طریق نمادها و نشانه گذاری هایی برای نشان دادن محل دفن یا وجود اشیاء ارزشمند بر روی تومولوسها استفاده میکردند. این نمادها اغلب حروف یا اشکال هندسی و یا حتی نقوش حیوانات است.
- جهتیابی در تومولوس ها: برخی معتقدند که جهت قرارگیری تومولوس نسبت به نقاط اصلی چون شمال، جنوب، شرق و غربی که دارد نشانگر وجود گنج در آن قسمت میباشد.
- تغییرات ایجاد شده پوشش گیاهی: یکی دیگر از علائم وجود دفینه در داخل تومولوس ها تغییراتی است که پوشش گیاهی اطراف تومولوسها ایجاد شده است.در این مواقع میتوان به وجود حفرهها یا تونلهای زیرزمینی در زیر تومولوس مورد نظر شک کرد.
اغلب نمادهایی که بر روی تومولوسها مشاهده میشود و میتواند نشانگر چیزی باشد را ممکن است برای رو سنگ های محراب مشاهده کنید یا حتی دیده شده که صخره های آن اطراف تراشیده شده هستند، یا بر روی همان صخره ها حکاکی های عجیب یا حتی به ظار ساده ای دیده میشود.
مکان های قرارگیری و تشخیص تومولوس در گنج یابی
- اتاق هدایا
- اتاق تدفین
- اتاق مقبره و مزار
- اتاق مرکزی آن
- راهرو یا دالان یا تونل ورودی
- و…
بررسی انواع نماد در تومولوسها
نمادهای که از گذشتگان بر روی آثار باستانی دیده میشود اغلب خطوط و اشکالی هستند که هر فرد بی تجربه در زمینه باستان شناسی نیز ممکن است نظرش جلب شود و متوجه شود که این علامت ها و اشکال نشان دهنده رمز خاصی میتواند باشد، بیشتر این نماد ها به شکل زیر هستند:
- نمادهای حیوانی: در گذشته افراد هر کدام از حیوانات و پرندگان را به نماد خاصی تشبیه میکردند،مثلا شیر را نماد قدرت و شجاعت میدانستند، یا حتی جغد را به عنوان یک نماد شوم و بد یمن میدیدند.
- نمادهای گیاهی: گیاهاننیز مانند حیوانات دارای نمادها و صفت هایی بودند حتی مواردی چون گلها و میوهها نیز به عنوان نمادهای مهمی شناخته شده بودند. بطور مثال درخت را نماد زندگی و جاودانگی میدانستند.
- نمادهای هندسی: استفاده از اشکال هندسی چون مثلت یا دایره، مربع و… نیز در هر فرهنگی از گذشتگان نشانگر مفهوم خاصی بود.
- نمادهای نجومی: استفاده از ماه و خورشید و ستاره و… نیز جزء رموز و نمادهایی بود که بسیار مورد استفاده قرار میگرفت.
قواعد و قانون ها در مورد تومولوسها
همانگونه که در بالا نیز به آن اشاره شد لازم به تاکید است که قبل از اقدام به عملیات گنج یابی، حتما از قوانین مربوط به گنج یابی اطلاعات لازم را کسب کنید و بدون دانش اقدامی ننمایید، چرا که بدون داشتن مجوز تحت هیچ شرایطی نمیتوان کاوشگری کرد و از نظر قانون کشور ایران تخریب آثار باستانی جرم محسوب میشود، از آنجایی که تومولوس ها نیز جزء آثار باستانی محسوب میشوند.بنابراین کاوش در تومولوسها بدون مجوز قانونی و دانش کافی، جرم محسوب میشود.
اهمیت حفظ آثار باستانی کشورمان همیشه در اولویت بوده است تومولس ها نیز مانند همه اثار باستانی ارزشمند دیگر حاوی اطلاعات ارزشمندی در مورد تاریخ و فرهنگ گذشته هستند و حفاظت از آنها بسیار اهمیت دارد.
در هرحال، نمیتوان بطور قطع گفت که در داخل همه تومولوس ها گنج و اشیا قیمتی وجود دارد، چرا که تومولوس ها تنها یکی از مکانهای احتمالی یافتن گنج هستند. داخل بسیاری از تومولوس ها اغلب خالی هستند یا حاوی اشیاء ارزشمند نباشند. بنابراین، قبل از هرگونه اقدامی در جهت اسیب زدن به آثار باستانی با افراد متخصص در زمینه باستان شناسی مشورت کنید.
مفهوم نمادها در تومولوسها
تفسیر نمادهایی که از گذشتگان بر روی آثار تاریخی و باستانی به جای مانده، نیازمند دانش و علم تخصصی دارد، بنابرایت در این مطلب نمیگنجد، چرا که برای دانستن مهنی این نمادها لازم است علم باستان شناسی را فرا بگیرید.
از انجایی که ایران در طول تاریخ فرهنگ و قوم های مختلفی را به خود دیده است بنابراین ممکن است هر کدام از این نمادها در هر فرهنگ متفاوت از یکدیگر باشد، بنابراین هر نماد میتواند معانی مختلفی داشته باشد که بسته به نوع فرهنگ و دوره تاریخی متفلوت میباشد.
بهتر است این موضوع را در نظر بگیرید که هر نماد نشاد دهنده وجود گنج نیست و ممکن است صرفا جنبه آیین خاص مربوط به آن دوره باشد.
عمق تومولوس ها چقدر است؟
بطور کلی عمق هر تومولوس با دیگری بسیار متفاوت است ودر نظر گرفتن میزان عمق در ساخت هر کدام از آنها بسته عوامل مختلفی دخیل است، که عبارت است از:اندازه، سن و محل ساخت هر تومولوس ، یا بعضا هدفی که سازنده از ساخت آن تومولوس داشت
بطور کلی عمق برخی از تومولوسها فقط چند متر است در حالی که بر خی دیگر تا ده ها متر هم هستند.
اجناس موجود در تومولوس
از آنجایی که اهداف خاصی در ساخت هر تومولوس وجود داشت، بنابراین داخل هر کدام میتوان اجناس و اشیائی متفاوت نیز مشاهده کرد، همچنین با توجه به دوره زمانی و فرهنگ هر کدام از این دوره ها اجناس داخل تومولوس ها بسیار متفاوت است، این اشیا شامل زیورآلات، جواهرات و سلاح ها،ظروف،سنگ های قیمتی و بقایای حیوانات و… میباشد.
خطرات تومولوس
کاوش در تومولوسها بدون مجوز و دانش کافی بسیار خطرناک است و میتواند عواقب جدی داشته باشد. برخی از خطرات کاوش در تومولوسها عبارتند از:
- تخریب آثار باستانی: کاوش غیرمجاز میتواند به آثار باستانی درون تومولوسها آسیب جدی وارد کند.
- ریزش خاک: حفر تونل یا گودال در تومولوسها میتواند باعث ریزش خاک و به دام افتادن کاوشگران شود.
- خطرات طبیعی: تومولوسها ممکن است در مناطق خطرناکی مانند دامنه کوهها یا مناطق زلزلهخیز واقع شده باشند.
- مسائل قانونی: کاوش غیرمجاز در آثار باستانی جرم محسوب میشود و میتواند منجر به مجازاتهای قانونی شود.
نکته مهم: اگر به آثار باستانی و تومولوسها علاقهمند هستید، حتماً با باستانشناسان و متخصصان این حوزه مشورت کنید و هرگز به تنهایی و بدون مجوز اقدام به کاوش نکنید.
توجه: اطلاعات ارائه شده در این متن جنبهی کلی دارد و ممکن است برای هر تومولوس متفاوت باشد. برای اطلاعات دقیقتر در مورد یک تومولوس خاص، باید به منابع تخصصی و مطالعات میدانی مراجعه کنید.
انواع مقبرههای تومولوس
- تومولوس با مقبره گودالی: این نوع تومولوسها از قدیمیترین انواع هستند و در آنها از گودالهایی برای دفن استفاده میشد. گاهی اوقات جسد را میسوزاندند و خاکستر آن را در این گودالها قرار میدادند.
- تومولوس با مقبره سارکوفاگ: در این نوع تومولوسها، از تابوتهایی به نام سارکوفاگ برای قرار دادن جسد استفاده میشد. سارکوفاگها معمولاً از سنگ، خاک رس یا چوب ساخته میشدند.
- تومولوس با گورهای ساده کاشی: این نوع تومولوسها دارای گورهایی با پوشش کاشی بودند و بیشتر در مناطق شرقی یافت میشدند. قدمت این نوع گورها به دوره رومی میرسد.
- تومولوس بدون مقبره: برخی از تومولوسها فاقد هرگونه مقبره بودند و ممکن است برای اهداف آیینی یا نمادین ساخته شده باشند.
- تومولوس با اسکلت اسب: در برخی از تومولوسها، علاوه بر انسان، اسبها نیز دفن میشدند. این نشاندهنده اهمیت اسب در فرهنگ آن زمان بوده است.
- تومولوس با اتاقهای دفن: این نوع تومولوسها دارای اتاقهایی برای دفن بودند که با سنگ و خاک ساخته میشدند. ورودی این اتاقها معمولاً رو به سمت جنوب شرقی، جنوب یا جنوب غربی قرار داشت.
نکات مهم در مورد گنجیابی در تومولوسها در نظر بگیرید:
کاوش غیرمجاز جرم است: هرگونه کاوش در آثار باستانی بدون مجوز قانونی جرم محسوب میشود.
تخریب آثار باستانی: کاوشهای غیرمجاز میتوانند به آثار باستانی ارزشمند آسیب جدی وارد کنند.
خطرات طبیعی: کاوش در تومولوسها میتواند خطرناک باشد و ممکن است منجر به ریزش آوار شود.
اهمیت حفظ میراث فرهنگی: تومولوسها حاوی اطلاعات ارزشمندی در مورد تاریخ و فرهنگ گذشته هستند و باید محافظت شوند.
در آخر توصیه ما برای شما عزیزان این است که حتما از شرکت های معتبر خرید کنید تا ازخدمات پس از فروش و گارانتی بهره ببرید یکی از بزرگترین و قدیمی ترین شرکت فروش فلزیاب شرکت گلد اسمیت است که دارای 25سال سابقه فروش میباشداز خصوصیات این شرکت میتوان به دفتر و جای ثابت، زمین تست ، خدمات پس از فروش و گارانتی معتبر اشاره کرد.